2. Nguyên nhân

1. Tổn thương hoặc chấn thương:

   • Chấn thương ngực: Được gây ra bởi va chạm, chấn thương thể thao, hoặc tai nạn.
   • Chấn thương do phẫu thuật: Ví dụ như phẫu thuật ngực hoặc bụng có thể gây tổn thương cho dây thần kinh liên sườn.

2. Viêm:

   • Viêm dây thần kinh liên sườn: Do nhiễm trùng hoặc viêm tủy sống.
   • Viêm khớp sườn: Viêm tại khớp nối giữa xương sườn và xương ức.

3. Tăng áp lực lên dây thần kinh:

   • Thoát vị đĩa đệm cột sống ngực: Đĩa đệm bị thoát vị và chèn ép dây thần kinh liên sườn.
   • Gai xương hoặc các biến dạng cột sống: Tạo áp lực lên dây thần kinh.

4. Nhiễm trùng:

   • Herpes zoster (dại dày): Một bệnh nhiễm virus có thể gây ra đau dây thần kinh liên sườn do vi rút varicella-zoster.

5. Các bệnh lý hệ thống:

   • Bệnh lý tự miễn dịch: Ví dụ như lupus ban đỏ hệ thống có thể gây viêm và đau ở dây thần kinh liên sườn.

6. Rối loạn cơ:

   • Co thắt cơ liên sườn: Có thể gây ra đau do sự co thắt hoặc căng cơ.

3. Đối tượng bệnh lý

Đối tượng đau dây thần kinh liên sườn có thể bao gồm nhiều nhóm người khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ cụ thể. Dưới đây là những đối tượng dễ gặp tình trạng này:

1. Người trưởng thành và người cao tuổi

• Người trưởng thành: Đặc biệt là những người có lối sống ít vận động hoặc có thói quen làm việc nặng, có thể dễ gặp phải tình trạng đau dây thần kinh liên sườn do chấn thương hoặc căng cơ.
• Người cao tuổi: Có nguy cơ cao hơn do các vấn đề liên quan đến lão hóa, như thoái hóa đĩa đệm cột sống hoặc các bệnh lý liên quan đến xương khớp.

2. Người có chấn thương hoặc tổn thương

• Người bị chấn thương ngực: Do tai nạn giao thông, va chạm thể thao, hoặc chấn thương từ các hoạt động hàng ngày.
• Người đã trải qua phẫu thuật ngực hoặc bụng: Các phẫu thuật này có thể gây tổn thương hoặc kích thích dây thần kinh liên sườn.

3. Người mắc các bệnh lý cụ thể

• Người bị viêm dây thần kinh liên sườn: Do nhiễm trùng hoặc viêm do các nguyên nhân như herpes zoster (dại dày).
• Người bị thoát vị đĩa đệm cột sống ngực: Có thể gây áp lực lên dây thần kinh liên sườn.
• Người bị viêm khớp sườn: Viêm tại khớp nối giữa xương sườn và xương ức.

4. Người có thói quen sinh hoạt không lành mạnh

• Người hút thuốc hoặc uống nhiều rượu: Các thói quen này có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề liên quan đến dây thần kinh và cơ thể nói chung.
• Người thường xuyên làm việc nặng hoặc có tư thế ngồi không đúng: Có thể gây căng thẳng và áp lực lên cơ và dây thần kinh liên sườn.

5. Người bị căng thẳng hoặc lo âu

• Người có mức độ căng thẳng cao: Căng thẳng và lo âu có thể góp phần làm tăng nguy cơ đau cơ và dây thần kinh, bao gồm đau dây thần kinh liên sườn.

6. Người có các bệnh lý tự miễn hoặc viêm mãn tính

• Người bị bệnh lý tự miễn dịch: Như lupus ban đỏ hệ thống hoặc viêm khớp dạng thấp, có thể gây viêm và đau ở dây thần kinh liên sườn.
• Người bị bệnh lý viêm mãn tính: Ví dụ như viêm khớp mãn tính có thể làm tăng nguy cơ đau dây thần kinh liên sườn.

4. Triệu chứng

• Đau dọc theo dây thần kinh liên sườn: Thường là đau nhói, có thể kéo dài hoặc đau âm ỉ.
• Đau khi di chuyển hoặc hít thở sâu: Đau có thể tăng lên khi cử động ngực hoặc khi hít thở sâu.
• Cảm giác tê hoặc ngứa: Cảm giác này có thể đi kèm với đau.
• Đau ở một bên cơ thể: Thường xảy ra ở một bên ngực hoặc lưng, nhưng có thể kéo dài ra phía trước hoặc phía sau cơ thể.

5. Biến chứng

• Đau mãn tính: Nếu không được điều trị đúng cách, cơn đau có thể trở thành mãn tính và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
• Giảm khả năng vận động: Đau liên tục có thể gây ra khó khăn trong việc di chuyển hoặc hít thở sâu.

Chuẩn đoán

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng và thực hiện kiểm tra thể chất để xác định vị trí và tính chất của cơn đau.
• Chẩn đoán hình ảnh:
  • X-quang ngực: Để kiểm tra tình trạng xương và các cấu trúc xung quanh.
  • MRI hoặc CT scan: Để xem xét các vấn đề liên quan đến cột sống, đĩa đệm, và các dây thần kinh.
• Xét nghiệm máu: Có thể được thực hiện để kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng hoặc viêm.

6. Chuẩn đoán

Chẩn đoán đau dây thần kinh liên sườn (intercostal neuralgia) thường bao gồm một số bước và phương pháp để xác định nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Dưới đây là quy trình chẩn đoán phổ biến:

1. Khám Lâm Sàng

• Tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh của bạn, bao gồm các triệu chứng như đau kiểu gì, vị trí đau, thời gian xuất hiện, và các yếu tố làm giảm hoặc tăng cường cơn đau. Họ cũng sẽ hỏi về bất kỳ chấn thương gần đây hoặc các bệnh lý khác liên quan.

• Khám cơ thể: Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng đau để xác định vị trí chính xác của cơn đau. Họ có thể nhấn nhẹ vào các điểm xung quanh xương sườn để xác định sự nhạy cảm hoặc điểm đau.

• Kiểm tra thần kinh: Đánh giá các chức năng thần kinh như cảm giác, sức mạnh cơ bắp, và phản xạ tại khu vực đau để xác định mức độ tổn thương dây thần kinh.

2. Xét Nghiệm Cận Lâm Sàng

• Xét nghiệm máu: Được thực hiện để loại trừ các nguyên nhân viêm nhiễm hoặc các vấn đề sức khỏe khác như bệnh lý tự miễn.

• Xét nghiệm viêm: Có thể bao gồm các chỉ số viêm như C-reactive protein (CRP) hoặc tốc độ lắng máu (ESR) để kiểm tra tình trạng viêm trong cơ thể.

3. Chẩn Đoán Hình Ảnh

• X-quang: Được sử dụng để loại trừ các vấn đề về xương như gãy xương sườn hoặc thoái hóa cột sống. X-quang cũng có thể giúp kiểm tra các dấu hiệu của các vấn đề khác như bệnh phổi.

• CT scan hoặc MRI: Cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về cấu trúc xương và mô mềm để xác định các tổn thương dây thần kinh hoặc các vấn đề khác liên quan như thoát vị đĩa đệm hoặc các khối u.

4. Các Xét Nghiệm Đặc Biệt

• Chẩn đoán thần kinh: Có thể bao gồm việc thực hiện các bài kiểm tra thần kinh điện như điện cơ đồ (EMG) hoặc đo tốc độ dẫn truyền thần kinh để đánh giá hoạt động của dây thần kinh.

• Nội soi hoặc các phương pháp can thiệp: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể cần thực hiện các phương pháp xâm lấn như nội soi để xác định nguyên nhân cụ thể hoặc thực hiện điều trị.

5. Xét Nghiệm Đau

• Kiểm tra điểm đau: Xác định các điểm đau đặc hiệu liên quan đến dây thần kinh liên sườn và sự phản ứng của bạn với các yếu tố kích thích.

6. Đánh Giá Các Bệnh Lý Tiềm Ẩn

• Đánh giá các bệnh lý nội tạng: Đôi khi đau dây thần kinh liên sườn có thể liên quan đến các bệnh lý nội tạng như bệnh lý tim mạch, bệnh phổi, hoặc bệnh tiêu hóa. Do đó, việc kiểm tra các bệnh lý tiềm ẩn này là cần thiết.

7. Điều trị

1. Thuốc:

   • Thuốc giảm đau: Như acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm đau và viêm.
   • Thuốc chống co thắt cơ: Có thể giúp giảm đau do co thắt cơ.
   • Thuốc chống virus: Nếu đau dây thần kinh liên sườn do herpes zoster.

2. Điều trị vật lý:

   • Vật lý trị liệu: Có thể giúp giảm đau và cải thiện khả năng vận động thông qua các bài tập và kỹ thuật thư giãn.

3. Điều trị tại chỗ:

   • Chườm lạnh hoặc nóng: Để giảm đau và viêm.

4. Phẫu thuật:

   • Phẫu thuật: Có thể được xem xét nếu cơn đau do vấn đề nghiêm trọng như thoát vị đĩa đệm hoặc gai xương.

5. Điều trị nguyên nhân cơ bản:

   • Điều trị các bệnh lý nền: Như viêm khớp sườn hoặc các bệnh lý tự miễn dịch nếu có.

8. Phòng tránh

• Bảo vệ cơ thể: Tránh chấn thương và chấn thương ngực.
• Tập thể dục đều đặn: Giúp duy trì sức mạnh cơ và linh hoạt cột sống.
• Quản lý căng thẳng: Căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm cơn đau dây thần kinh.