1. Định nghĩa
Nổi Mề Đay
Mề đay (hay còn gọi là urticaria) là tình trạng da xuất hiện các nốt mẩn đỏ, ngứa hoặc sưng trên da. Mề đay có thể xảy ra do phản ứng dị ứng hoặc kích ứng và có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày.
Định Nghĩa
Mề đay là tình trạng nổi mẩn đỏ hoặc nốt mẩn có thể kèm theo cảm giác ngứa, sưng và kích ứng. Các tổn thương da này thường có kích thước khác nhau và có thể xuất hiện trên một vùng da hoặc toàn bộ cơ thể.
2. Nguyên nhân
-
Dị ứng
- Dị ứng thực phẩm: Nổi mề đay có thể do phản ứng với thực phẩm như hải sản, đậu phộng, hoặc sữa.
- Dị ứng thuốc: Một số thuốc như kháng sinh hoặc thuốc chống viêm có thể gây nổi mề đay.
- Dị ứng với côn trùng: Cắn hoặc đốt của côn trùng có thể gây mề đay.
-
Tình trạng da
- Viêm da tiếp xúc: Kích ứng da do tiếp xúc với chất gây dị ứng hoặc kích thích như hóa chất, xà phòng, hoặc mỹ phẩm.
-
Nhiễm trùng
- Nhiễm trùng virut hoặc vi khuẩn: Một số nhiễm trùng có thể gây nổi mề đay như nhiễm trùng đường hô hấp hoặc viêm họng.
-
Yếu tố môi trường
- Thay đổi nhiệt độ: Nổi mề đay có thể do tiếp xúc với nhiệt độ lạnh hoặc nóng, hoặc do thay đổi đột ngột nhiệt độ môi trường.
- Tập thể dục: Một số người có thể bị nổi mề đay do tập thể dục hoặc bị ra mồ hôi quá nhiều.
-
Yếu tố tâm lý
- Căng thẳng: Stress và lo âu có thể làm tăng nguy cơ nổi mề đay ở một số người.
-
Nguyên nhân không rõ
- Mề đay vô căn: Trong một số trường hợp, nguyên nhân cụ thể không thể xác định được, và tình trạng này được gọi là mề đay vô căn.
3. Đối tượng bệnh lý
-
Người có tiền sử dị ứng
- Dị ứng thực phẩm, thuốc: Người có tiền sử dị ứng có nguy cơ cao bị nổi mề đay.
-
Người mắc bệnh lý nhiễm trùng
- Nhiễm trùng: Người mắc nhiễm trùng virut hoặc vi khuẩn có nguy cơ cao bị nổi mề đay.
-
Người có tình trạng da nhạy cảm
- Viêm da tiếp xúc: Những người có da nhạy cảm dễ bị kích ứng và nổi mề đay.
-
Người có yếu tố tâm lý căng thẳng
- Căng thẳng: Căng thẳng và lo âu có thể làm tăng nguy cơ nổi mề đay.
4. Triệu chứng
- Nốt mẩn đỏ: Các nốt đỏ, mẩn có thể có kích thước khác nhau và thường có hình dạng không đều.
- Ngứa: Cảm giác ngứa có thể khiến bạn cảm thấy cần phải gãi hoặc cọ xát.
- Sưng: Các nốt mề đay có thể gây sưng, đặc biệt là ở môi, mắt, hoặc tay.
- Thay đổi màu da: Các nốt mề đay có thể thay đổi màu từ đỏ đến trắng khi bị đè nén.
5. Biến chứng
- Sốc phản vệ: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, mề đay có thể là dấu hiệu của sốc phản vệ, một phản ứng dị ứng nghiêm trọng cần được điều trị ngay lập tức.
- Nhiễm trùng thứ cấp: Cào gãi liên tục có thể làm tổn thương da và dẫn đến nhiễm trùng.
6. Chuẩn đoán
-
Khám lâm sàng
- Khám sức khỏe: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, lịch sử bệnh lý và yếu tố môi trường để xác định nguyên nhân.
-
Xét nghiệm da
- Xét nghiệm da: Như sinh thiết da hoặc xét nghiệm vi khuẩn/nấm nếu cần.
-
Xét nghiệm máu
- Xét nghiệm tổng quát: Để kiểm tra các vấn đề sức khỏe nền như bệnh lý hệ thống.
-
Khảo sát dị ứng
- Thử nghiệm dị ứng: Để xác định các tác nhân gây dị ứng nếu nghi ngờ.
7. Điều trị
-
Thuốc
- Kháng histamine: Như cetirizine hoặc loratadine để giảm ngứa và nổi mề đay do dị ứng.
- Kem chống ngứa: Như kem chứa hydrocortisone để giảm viêm và ngứa.
- Thuốc điều trị phản ứng dị ứng nghiêm trọng: Như epinephrine nếu có dấu hiệu của sốc phản vệ.
-
Thay đổi lối sống
- Tránh tác nhân gây dị ứng: Nếu xác định được nguyên nhân, tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng hoặc kích thích.
- Quản lý căng thẳng: Sử dụng các phương pháp giảm căng thẳng như yoga, thiền hoặc các kỹ thuật thư giãn.
-
Phương pháp tự nhiên
- Tắm nước ấm với yến mạch: Có thể giúp làm dịu da và giảm ngứa.
- Chườm lạnh: Đặt đá lạnh hoặc khăn ướt lên khu vực bị mề đay để giảm cảm giác ngứa.
-
Điều trị nguyên nhân cơ bản
- Quản lý bệnh lý nền: Điều trị các vấn đề sức khỏe như nhiễm trùng hoặc bệnh lý hệ thống nếu có.
8. Phòng tránh
- Duy trì chăm sóc da đúng cách: Sử dụng sản phẩm chăm sóc da không gây kích ứng và giữ cho da ẩm.
- Tránh các yếu tố kích thích: Như hóa chất độc hại hoặc sản phẩm có mùi mạnh.
- Kiểm soát tình trạng dị ứng: Nếu có tiền sử dị ứng, hãy xác định và tránh các tác nhân gây dị ứng.
- Quản lý căng thẳng: Sử dụng các kỹ thuật thư giãn để giảm stress.
Nếu tình trạng nổi mề đay kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.