1. Định nghĩa
Viêm gan B là một bệnh lý viêm nhiễm gan do virus viêm gan B (HBV) gây ra. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh gan mạn tính và ung thư gan trên toàn thế giới.
Viêm gan B là tình trạng viêm nhiễm ở gan do virus viêm gan B (HBV) gây ra. Bệnh có thể gây tổn thương gan cấp tính hoặc mạn tính, dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như xơ gan hoặc ung thư gan nếu không được điều trị kịp thời.
2. Nguyên nhân
-
Lây Nhiễm Qua Đường Máu: Virus HBV có thể lây qua việc sử dụng chung kim tiêm, truyền máu không an toàn, hoặc tiếp xúc với máu của người bệnh.
-
Lây Qua Đường Tình Dục: Quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm virus HBV có thể dẫn đến lây nhiễm.
-
Từ Mẹ Sang Con: Virus HBV có thể lây từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở.
-
Tiếp Xúc Với Dịch Cơ Thể: Virus có thể lây qua tiếp xúc với các dịch cơ thể như dịch âm đạo, tinh dịch, hoặc dịch từ vết thương hở của người nhiễm.
3. Đối tượng bệnh lý
-
Người Có Quan Hệ Tình Dục Không An Toàn: Những người có nhiều bạn tình hoặc không sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục.
-
Người Sử Dụng Kim Tiêm Chia Sẻ: Những người dùng chung kim tiêm hoặc thiết bị tiêm chích ma túy.
-
Người Được Truyền Máu: Những người nhận máu từ nguồn không được kiểm tra kỹ lưỡng.
-
Trẻ Em Sinh Ra Từ Mẹ Nhiễm Virus: Trẻ sơ sinh từ mẹ nhiễm HBV có nguy cơ cao.
-
Người Sống Trong Cộng Đồng Có Tỷ Lệ Nhiễm Cao: Các khu vực có tỷ lệ nhiễm HBV cao hơn như một số quốc gia ở châu Á và châu Phi.
4. Triệu chứng
-
Viêm Gan B Cấp Tính:
- Sốt: Sốt nhẹ hoặc cao.
- Mệt Mỏi: Cảm giác mệt mỏi, yếu đuối.
- Đau Cơ và Khớp: Đau cơ, khớp.
- Đau Hạ Sườn Phải: Đau vùng gan.
- Vàng Da và Mắt: Da và mắt có thể chuyển màu vàng (vàng da).
- Nôn Mửa: Buồn nôn và nôn mửa.
- Nước Tiểu Sậm Màu: Nước tiểu có màu đậm hơn bình thường.
-
Viêm Gan B Mạn Tính:
- Không Có Triệu Chứng: Nhiều người bị viêm gan B mạn tính không có triệu chứng rõ rệt.
- Triệu Chứng Nặng: Nếu tiến triển, có thể gây ra các triệu chứng của xơ gan hoặc ung thư gan, như sưng bụng, giảm cân không lý do, chảy máu dễ dàng, và thay đổi tâm trạng.
5. Biến chứng
-
Xơ Gan: Tổn thương gan nghiêm trọng dẫn đến xơ hóa mô gan và làm giảm chức năng gan.
-
Ung Thư Gan: Viêm gan B mạn tính có thể dẫn đến ung thư gan.
-
Suy Gan: Mất khả năng hoạt động của gan có thể dẫn đến tình trạng suy gan nghiêm trọng.
6. Chuẩn đoán
-
Xét Nghiệm Máu: Xác định sự hiện diện của kháng thể và kháng nguyên HBV trong máu. Các xét nghiệm bao gồm:
- HbsAg (Hepatitis B Surface Antigen): Để xác định sự hiện diện của virus trong cơ thể.
- Anti-HBs (Hepatitis B Surface Antibody): Xác định sự miễn dịch, thường là sau khi tiêm phòng.
- Anti-HBc (Hepatitis B Core Antibody): Để xác định việc tiếp xúc trước đó với virus.
- HBeAg và Anti-HBe: Đánh giá mức độ lây nhiễm và tình trạng của bệnh.
-
Siêu Âm Gan: Để kiểm tra tình trạng gan, đánh giá kích thước và cấu trúc gan.
-
Sinh Thiết Gan: Để xác định mức độ tổn thương và viêm trong gan.
7. Điều trị
-
Điều Trị Viêm Gan B Cấp Tính:
- Chăm Sóc Hỗ Trợ: Nghỉ ngơi đầy đủ, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh.
- Thuốc Kháng Virus: Trong một số trường hợp nặng, có thể cần thuốc kháng virus.
-
Điều Trị Viêm Gan B Mạn Tính:
- Thuốc Kháng Virus: Sử dụng thuốc kháng virus như tenofovir, entecavir để kiểm soát sự nhân lên của virus và giảm tổn thương gan.
- Theo Dõi Định Kỳ: Theo dõi định kỳ chức năng gan và các dấu hiệu của biến chứng.
8. Phòng tránh
-
Tiêm Phòng: Tiêm vaccine viêm gan B là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh. Các khuyến cáo tiêm phòng cho trẻ sơ sinh và người lớn có nguy cơ cao.
-
Tránh Tiếp Xúc Với Máu Của Người Nhiễm: Sử dụng kim tiêm sạch và không chia sẻ các thiết bị tiêm chích.
-
Quan Hệ Tình Dục An Toàn: Sử dụng bao cao su để giảm nguy cơ lây nhiễm qua đường tình dục.
-
Kiểm Tra Định Kỳ: Đối với những người có nguy cơ cao, nên thực hiện các xét nghiệm định kỳ để phát hiện sớm và quản lý bệnh.
-
Giữ Vệ Sinh Cá Nhân: Tránh tiếp xúc với dịch cơ thể của người nhiễm bệnh và duy trì vệ sinh cá nhân tốt.
Viêm gan B là một bệnh lý nghiêm trọng nhưng có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả với sự can thiệp kịp thời. Việc tuân thủ các biện pháp phòng ngừa và điều trị đúng cách có thể giúp quản lý bệnh và bảo vệ sức khỏe gan.