1. Định nghĩa
Viêm họng hạt, hay còn gọi là viêm họng mạn tính hạt, là một tình trạng viêm nhiễm kéo dài ở niêm mạc họng và amidan, dẫn đến sự hình thành các hạt nhỏ trên niêm mạc họng. Đây là một dạng của viêm họng mãn tính và có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu.
Viêm họng hạt là tình trạng viêm mạn tính của niêm mạc họng và amidan, dẫn đến sự hình thành các hạt nhỏ (các nốt hạt) trên niêm mạc họng. Các hạt này thường là kết quả của sự kích thích lâu dài và viêm nhiễm mãn tính.
2. Nguyên nhân
- Nhiễm trùng: Viêm họng hạt có thể do các nhiễm trùng vi khuẩn, virus hoặc nấm kéo dài.
- Kích ứng lâu dài: Sự tiếp xúc liên tục với các chất kích thích như khói thuốc lá, bụi bẩn, hoặc hóa chất có thể gây viêm và hình thành hạt.
- Dị ứng: Dị ứng với phấn hoa, bụi hoặc các chất kích thích khác có thể làm tăng nguy cơ viêm họng hạt.
- Khô họng: Do môi trường khô, đặc biệt trong mùa đông, có thể gây ra kích ứng và viêm mãn tính.
- Rối loạn tiêu hóa: Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) có thể làm kích thích niêm mạc họng và dẫn đến viêm.
3. Đối tượng bệnh lý
- Người có thói quen hút thuốc: Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá thường xuyên có thể gây ra viêm họng hạt.
- Người có hệ miễn dịch yếu: Những người bị bệnh tự miễn hoặc có hệ miễn dịch kém có nguy cơ cao hơn.
- Người sống trong môi trường ô nhiễm: Tiếp xúc với bụi bẩn và hóa chất độc hại có thể làm tăng nguy cơ viêm họng hạt.
4. Triệu chứng
- Đau họng mãn tính: Cảm giác đau hoặc khó chịu ở cổ họng kéo dài.
- Cảm giác có vật cản: Cảm giác như có vật cản trong họng do sự hiện diện của các hạt.
- Ngứa hoặc rát: Cảm giác ngứa hoặc rát trong họng.
- Khó nuốt: Đau hoặc khó nuốt, đặc biệt khi nuốt thức ăn hoặc nước.
- Ho khan: Có thể kèm theo ho khan hoặc ho kéo dài.
- Tiêu chảy hoặc khô miệng: Đặc biệt trong trường hợp có trào ngược dạ dày thực quản.
5. Biến chứng
- Nhiễm trùng tái phát: Viêm họng hạt có thể dẫn đến nhiễm trùng tái phát hoặc nhiễm trùng nặng hơn nếu không được điều trị kịp thời.
- Viêm amidan: Có thể xảy ra khi viêm họng hạt không được điều trị, dẫn đến viêm amidan mãn tính.
- Khó thở: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, sự hình thành hạt có thể gây tắc nghẽn đường thở.
6. Chuẩn đoán
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra họng để tìm các dấu hiệu của viêm nhiễm và sự hiện diện của các hạt.
- Nội soi họng: Để quan sát kỹ lưỡng niêm mạc họng và amidan, và lấy mẫu sinh thiết nếu cần.
- Xét nghiệm:
- Xét nghiệm dịch họng: Để kiểm tra các vi khuẩn hoặc nấm gây nhiễm trùng.
- Xét nghiệm máu: Để đánh giá tình trạng viêm và các yếu tố khác liên quan.
7. Điều trị
- Thuốc chống viêm: Như corticosteroids hoặc thuốc chống viêm không steroid để giảm viêm và đau.
- Kháng sinh: Nếu viêm họng hạt do nhiễm trùng vi khuẩn.
- Thuốc chống nấm: Nếu nhiễm trùng nấm được xác định.
- Súc miệng bằng nước muối: Để làm dịu họng và giảm viêm.
- Thay đổi lối sống: Tránh khói thuốc, bụi bẩn, và các chất kích thích khác.
8. Phòng tránh
- Duy trì vệ sinh miệng họng tốt: Đánh răng và súc miệng thường xuyên.
- Tránh tiếp xúc với các chất kích thích: Như khói thuốc và hóa chất độc hại.
- Giữ ẩm cho không khí: Sử dụng máy tạo độ ẩm trong mùa đông hoặc khi môi trường khô.
- Điều trị các vấn đề tiêu hóa: Nếu có trào ngược dạ dày thực quản, hãy điều trị để giảm tác động lên họng.
Nếu triệu chứng viêm họng hạt kéo dài hoặc không cải thiện với điều trị tại nhà, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Việc điều trị sớm và kịp thời có thể giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.