1. Định nghĩa
Viêm mào tinh hoàn, còn gọi là viêm mào tinh hoàn (epididymitis), là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở mào tinh hoàn, một cấu trúc nằm ở phía sau tinh hoàn, có nhiệm vụ lưu trữ và vận chuyển tinh trùng. Viêm mào tinh hoàn có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và cần được điều trị kịp thời để tránh biến chứng.
Viêm mào tinh hoàn là tình trạng viêm nhiễm ở mào tinh hoàn, thường gây đau, sưng, và đỏ ở vùng bìu. Tình trạng này có thể là cấp tính hoặc mãn tính, và có thể ảnh hưởng đến một hoặc cả hai bên tinh hoàn.
2. Nguyên nhân
-
Nhiễm trùng do vi khuẩn:
- Bệnh lây qua đường tình dục: Các vi khuẩn như Chlamydia trachomatis và Neisseria gonorrhoeae thường gây ra viêm mào tinh hoàn.
- Vi khuẩn đường tiểu: Các vi khuẩn từ đường tiểu có thể gây nhiễm trùng, đặc biệt ở nam giới lớn tuổi.
-
Nhiễm trùng do virus:
- Virus quai bị: Có thể gây viêm mào tinh hoàn, đặc biệt là ở thanh thiếu niên và người trưởng thành.
-
Chấn thương:
- Chấn thương vùng bìu: Các tổn thương trực tiếp đến vùng bìu có thể dẫn đến viêm mào tinh hoàn.
-
Rối loạn tiểu đường:
- Tiểu đường: Nam giới mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ cao hơn bị viêm mào tinh hoàn do hệ miễn dịch yếu.
-
Các vấn đề với tuyến tiền liệt:
- Viêm tuyến tiền liệt: Viêm tuyến tiền liệt có thể lan ra mào tinh hoàn và gây viêm.
3. Đối tượng bệnh lý
- Nam giới trẻ tuổi: Những người bị nhiễm trùng lây qua đường tình dục có nguy cơ cao.
- Người lớn tuổi: Những người có vấn đề về tuyến tiền liệt hoặc nhiễm trùng đường tiểu có thể bị viêm mào tinh hoàn.
- Người tiểu đường: Có nguy cơ cao hơn do hệ miễn dịch suy yếu.
4. Triệu chứng
- Đau bìu: Cảm giác đau ở vùng bìu, có thể lan ra khắp bìu và vùng chậu.
- Sưng bìu: Bìu có thể bị sưng to, đỏ, và cảm giác nóng.
- Kích thích và đau khi chạm vào: Đặc biệt ở vùng mào tinh hoàn.
- Khó chịu khi đi tiểu: Có thể có cảm giác đau hoặc rát khi đi tiểu.
- Sốt và mệt mỏi: Có thể kèm theo sốt nhẹ và cảm giác mệt mỏi.
- Dịch từ niệu đạo: Nếu nhiễm trùng do bệnh lây qua đường tình dục, có thể có dịch bất thường từ niệu đạo.
5. Biến chứng
- Áp xe mào tinh hoàn: Nhiễm trùng có thể dẫn đến hình thành áp xe, cần phẫu thuật để dẫn lưu.
- Vô sinh: Viêm mãn tính hoặc kéo dài có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
- Tổn thương tinh hoàn: Viêm mào tinh hoàn nặng có thể dẫn đến tổn thương hoặc suy giảm chức năng tinh hoàn.
- Viêm tinh hoàn: Có thể gây viêm cả tinh hoàn và mào tinh hoàn.
6. Chuẩn đoán
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng bìu, tìm dấu hiệu sưng, đỏ, và đau.
- Xét nghiệm nước tiểu: Để kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng hoặc vi khuẩn.
- Xét nghiệm dịch niệu đạo: Nếu có nghi ngờ nhiễm trùng lây qua đường tình dục.
- Siêu âm bìu: Để xác định tình trạng viêm, sưng, hoặc áp xe.
- Xét nghiệm máu: Để kiểm tra các dấu hiệu viêm hoặc nhiễm trùng.
7. Điều trị
- Kháng sinh: Để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh phù hợp.
- Thuốc giảm đau và chống viêm: Như NSAIDs (ibuprofen, naproxen) để giảm đau và viêm.
- Nghỉ ngơi: Tránh các hoạt động gắng sức và nghỉ ngơi nhiều để hỗ trợ quá trình hồi phục.
- Chườm lạnh: Áp dụng gói đá vào vùng bìu có thể giúp giảm sưng và đau.
- Điều trị nguyên nhân cơ bản: Nếu viêm mào tinh hoàn do vấn đề với tuyến tiền liệt hoặc tiểu đường, cần điều trị các tình trạng này.
8. Phòng tránh
- Bảo vệ khi quan hệ tình dục: Sử dụng bao cao su để giảm nguy cơ nhiễm trùng lây qua đường tình dục.
- Vệ sinh cá nhân tốt: Giữ vùng sinh dục sạch sẽ và khô ráo.
- Khám sức khỏe định kỳ: Để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề về đường tiết niệu hoặc sinh dục.
Viêm mào tinh hoàn có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Nếu bạn có triệu chứng hoặc nghi ngờ viêm mào tinh hoàn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị hiệu quả.
