1. Định nghĩa
Viêm xoang sàng (ethmoid sinusitis) là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở các xoang sàng, một trong các xoang mặt nằm ở hai bên mũi và phía sau mắt. Xoang sàng nằm trong xương sàng, giữa mắt và mũi, và có vai trò quan trọng trong việc làm ấm và làm sạch không khí đi vào phổi.
Viêm xoang sàng là sự viêm nhiễm của các xoang sàng, dẫn đến các triệu chứng như đau đầu, nghẹt mũi, và có thể có dịch mủ từ mũi. Viêm có thể cấp tính (ngắn hạn) hoặc mãn tính (dài hạn), và có thể xảy ra đơn độc hoặc là một phần của viêm xoang tổng hợp.
2. Nguyên nhân
-
Nhiễm trùng do vi khuẩn:
- Nhiễm trùng đường hô hấp trên: Vi khuẩn có thể gây viêm xoang sàng, đặc biệt khi có viêm mũi hoặc viêm họng.
-
Nhiễm trùng do virus:
- Cảm lạnh hoặc cúm: Các virus cảm lạnh và cúm có thể dẫn đến viêm xoang sàng.
-
Dị ứng:
- Dị ứng mũi: Dị ứng với phấn hoa, bụi, hoặc các tác nhân khác có thể gây viêm xoang sàng.
-
Nhiễm trùng nấm:
- Nhiễm trùng nấm: Hiếm hơn, nhưng có thể xảy ra, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch yếu.
-
Tình trạng môi trường:
- Ô nhiễm không khí: Khói thuốc lá và ô nhiễm không khí có thể kích thích và gây viêm xoang.
3. Đối tượng bệnh lý
- Người trưởng thành và trẻ em: Viêm xoang sàng có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng thường gặp ở người trưởng thành và trẻ em bị cảm lạnh hoặc dị ứng.
- Người có dị ứng hoặc bệnh lý hô hấp: Người có tiền sử dị ứng hoặc bệnh lý đường hô hấp dễ bị viêm xoang.
4. Triệu chứng
- Đau và áp lực vùng mặt: Đau hoặc cảm giác áp lực ở vùng mắt, mũi, và giữa hai mắt.
- Nghẹt mũi: Cảm giác bị tắc nghẽn và khó thở qua mũi.
- Chảy dịch mũi: Dịch nhầy hoặc mủ có thể chảy từ mũi, thường là màu vàng hoặc xanh.
- Ho: Ho do dịch mũi chảy xuống họng.
- Đau đầu: Đặc biệt là ở vùng trán và giữa hai mắt.
- Sốt nhẹ: Có thể có sốt kèm theo.
5. Biến chứng
- Viêm xoang mãn tính: Nếu không được điều trị, viêm xoang sàng có thể chuyển sang viêm xoang mãn tính.
- Viêm tai giữa: Nhiễm trùng có thể lan đến tai giữa.
- Viêm màng não: Hiếm nhưng nghiêm trọng, nhiễm trùng có thể lan đến màng não.
6. Chuẩn đoán
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra triệu chứng và thực hiện khám vùng mặt và mũi.
- Nội soi mũi: Để quan sát tình trạng xoang sàng và phát hiện tình trạng viêm.
- X-quang hoặc CT scan: Để đánh giá mức độ viêm và tình trạng của xoang sàng.
- Xét nghiệm dịch mũi: Để xác định nguyên nhân gây viêm (vi khuẩn, virus, nấm).
7. Điều trị
- Kháng sinh: Nếu viêm xoang sàng do vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh phù hợp.
- Thuốc giảm đau và chống viêm: Như NSAIDs (ibuprofen) để giảm đau và viêm.
- Thuốc chống dị ứng: Nếu viêm xoang sàng do dị ứng, thuốc chống dị ứng có thể giúp giảm triệu chứng.
- Rửa mũi: Sử dụng dung dịch muối sinh lý để làm sạch mũi và giảm nghẹt mũi.
- Thuốc xịt mũi: Thuốc xịt mũi chứa corticosteroid có thể giúp giảm viêm và triệu chứng.
8. Phòng tránh
- Vệ sinh tay: Rửa tay thường xuyên để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
- Tránh tiếp xúc với tác nhân dị ứng: Giữ khoảng cách với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa và bụi.
- Duy trì môi trường sạch sẽ: Giảm ô nhiễm không khí và tránh khói thuốc lá.
Viêm xoang sàng có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời. Nếu bạn gặp triệu chứng nghi ngờ viêm xoang sàng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.